Mạch lý Xuân Bình Ca(Luận chứng mạch bịnh)

[xuân bình]

Mạch lý Xuân Bình
Luận chứng mạch bịnh

(Mọi Chứng Bịnh
Mà mạch như thế nào
Là Tốt hoặc xấu )

Thơ rằng:

Muôn bịnh sống, chết ,an nguy
Lần xem mạch lý xét suy tỏ tường
Thầy hay xuất thế lương phương
Gìn lòng Y Đạo cội nguồn nghĩa nhân
- Phù , trầm hạp chứng trúng phong
Kỵ kiêng cấp tật : đề phòng thuốc than
- Chứng đau sốt nóng thương hàn
Mạch nên Hồng đại kỵ kiêng tế trầm
- Thương hàn mồ hôi ra thâm ( lâm dâm )
Phù đại là chết, tế, trầm là an
- Chứng ho : phù sắc an khang
Phục trầm, kiêng kỵ luận bàn cho thông
- Bụng trên , bụng dưới đau râm
Trầm tế thì hạp, huyền tràng thực kiêng
Phù đại chứng ấy cũng kiêng
- Đầy :chướng hư tổn cữ kiêng đầy mà
Xét thấy phù đại an hòa
Trong kinh Thầy dạy ( đã dạy ) để mà xét suy
- Chứng lỵ: vi tế, ắt nguy
Phù đại mà sác mạch này chớ lo
- Suyễn súc mạch phù không lo
Kỵ thay mạch sắc khó cho đặng lành
- Nóng nhiều không rét đành rành
Thuộc về Thời Chứng rõ ràng “ bịnh ôn “
Hạp : trầm thiết thực di ngôn
Trầm mà tế tiểu khó tồn mạng lâu
Có sách lại dạy cao sâu
Thực không trầm cũng khó cầu thuốc thang
- Đau bụng tích tụ la làng
Thực cấp là sống, nhược (càng nguy ) là mạng vong
- Chứng điên mạch hư khỏi lần
Cuồng nên thực, đại, huyền, trầm, tế kiêng
- Thổ huyết trầm nhược an nhiên
Mạch di thực đại bịnh thêm nguy rồi
- Chứng đau hoắc loạn than ôi
Mạch nên phù đại, vi trì phải o
- Chứng nề sững nước âu lo
Tế vi kiêng kỵ, hạp cho hoạt trầm
- Lạc huyết trầm hoạt an thân
Tế vi kiêng kỵ, thuốc thần nghiệm phương
- Trúng phải át khí muôn phương
Mạch nên khẩn tế, mạch phù đại kiêng
- Chứng bị đứt chém sao nên
Khẩn sát kiêng kỵ, tế vi sẽ lành
- Ăn trúng chất độc hoành hành
Vi, tế kiêng kỵ, đại hồng mới an
- Tràng tích cầu huyết đặc khan
Sắc thực đại kỵ, tiểu trầm trì nên
- Bị thương về ngã sao nên
Khẩn cấp thì hạp, nhược cùng tiểu kiêng
- Phong tê chân mỏi yếu mềm
Hư nhu thì hạp, sắc thường thêm đau
- Trong ruột tích tụ quặng đau
Hư nhược kiêng kỵ mạch mầu nghiệm suy
- Thoát huyết mạch thực hư ly
Sốt nóng trầm tế thì nguy mạng đời
- Tiết tả mạch đại than ôi
Bịnh từ trong: mạch hư thời chớ nên
- Bịnh từ ngoài sắc sao nên
Ngoài trong hư thiệt chớ quên chớ nhầm
- Ung thư cầu huyết đặc thâm
Mạch đi hoạt sắc vô cùng hiểm nguy
Đàn bà Bạch đới hao suy
Trì hoạt thì hạp ,kỵ nguy phù hồng
-Có thai năm bảy tháng ròng
Thực đại thì hạp, khẩn huyền kỵ hư
Tế trầm nhược cũng lao hư
Phải phòng than thuốc cứu người an nhi
- Tiểu sản: tế tiểu ắt nguy
Đàn bà hư kém (tổn) lao suy xét cùng
Thốn khẩn, đại kỵ phải tường
Xét xem am thục âm dương mới mầu
- Các chứng sản hậu lôi thôi
Tiểu thực trầm tế hợp cùng hoạt vi
Phù, hư, huyền, cấp, kỵ nguy
Thực, đại lao khẩn ắt thì không yên
- Nhức đầu đau mắt hốt nhiên
Không trông thấy vật mạch kiêng : Đợi phần
- Đại tiện ra huyết lâm dâm
Nếu người sốt nóng hồn quy cõi trời
- Khát nhiều đi tiểu, tiểu hoài
Tế, tiểu, phù, đoản mạch loài mạng vong
Sác, đại mạch khỏi thong dong
Xét xem rành rẽ khá phòng khá lo
- Chân tay lạnh ngắt co ro
Mà thấy xuất hãn ra dầm mồ hôi
Hư, nhược mạch chết đến nơi
Kiêng cường mạch sống muôn đời khắc ghi
- Vì phong; chân ốm , tê bì
Tật : cấp là chết, hư thì đặng yên
- Chứng đi cầu lỏng miên miên
Lại ra huyết đặc ,ăn đồ không tiêu
Mạch vi sống sót cũng nhiều
Khẩn cấp là ắt lo điều tử vong
- Khí ngược suyễn súc đau thân
Chân tay lạnh ngắt sác phần mạch nguy
- Mạch hoạt thấy để tư duy
Chân tay ôn ấm ắt thì sống lâu
-Đây nay khái luận đôi lời
Mong sau đạo nghiệp xét cho tỏ tường
Thuốc men, Tùng, Chánh lương phương
(Tòng trị ,Chánh trị)
Lý thời, y trị âm dương thục mầu

Hóa Lạc - đêm 26 tháng giêng
ÂL Giáp Tý 1984

[hongphuc]

Chào anh Xuân Bình !
Cảm ơn đã phổ biến bài ( Mạch lý Xuân Bình ca..Luận chứng bịnh ) đến với mọi người làm công tác YHCT . Rất dễ nhớ và học hỏi .Chúc anh luôn có những bài thơ về chuyên môn đến với mọi người .
Thân chào .
Hồng Phúc

[Mây Mùa Thu]

Bài dịch nầy hay lắm!

Thầy Đông y xưa, rất quan trọng bộ mạch, tuy con, cháu theo học nghề, đã thuần thục, nhưng chữ Tàu học ba lem nhem thường các cụ không chịu truyền bộ mạch, vì các cụ quan niệm, đã học bộ mạch, phải học cho tường tận, tránh bắt mạch nhầm.
Không học giỏi chữ Tàu tra cứu dịch nhầm một li, sai đi ngàn dặm…

Lương y như từ mẫu
Sách thuốc dịch đêm thâu
Đông y bộ mạch rỏ ràng
Học chưa tưòng tận dể dàng hại nhân
Chữ Tàu học giỏi cân phân
Mạch trì, mạch động,tử, sanh do Trời
Nhưng nghề y đức chơn truyền
Chữ Tàu láp nháp hại liền theo thân.
MD
https://diendanhoingo.forum-viet.com/t7097-topic

[Sponsored content]