Sự dai dẳng của kí ức...

[TRUNG]

Những tưởng đó chỉ là ước vọng vu vơ của một đứa trẻ bắt đầu tập làm người lớn! Ai dè, mấy chục năm sau, tên tuổi của cậu thiếu niên đó đã trở nên lẫy lừng thế giới. Salvador Dali không chỉ nổi tiếng bởi những bức tranh siêu thực gây nhiều tranh cãi mà còn bởi cả những vụ scandal của một người đàn ông đẹp trai, phong tình... Cùng với Pablo Picasso, Salvador Dali là một họa sĩ siêu thực nổi tiếng nhất thế kỷ XX.

Siêu thực là một khuynh hướng nghệ thuật bắt nguồn từ chủ nghĩa tượng trưng và phân tâm học, đặt phi lý tính lên trên lý tính, chủ trương giải phóng con người khỏi mọi xiềng xích xã hội, thể hiện nội tâm và tư duy tự nhiên, không bị gò bó bởi lý trí, lôgíc, luân lý, mỹ học...

Những tác phẩm của các họa sĩ siêu thực thể hiện mọi trạng thái tâm lý, không phân biệt thực hay mộng, tỉnh hay điên, đúng hay sai…Trường phái này được sáng lập bởi những thanh niên bị sốc bởi cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất. Những sáng tác của họ đều có chung quan điểm chống lại tất cả những gì liên quan tới chiến tranh. Họ muốn quay về với thiên nhiên hoang dại, cảnh vật điêu tàn, mộng mị, siêu hình, dị đoan… Và Salvador Dali chính là một trong những đại biểu xuất sắc nhất của trường phái này. Tên tuổi của ông gắn liền với hai kiệt tác "Sự dai dẳng của ký ức" và "Ma ảnh về một khuôn mặt và tô trái cây trên bờ biển".

Đối với những người không am hiểu về siêu thực, đó là hai bức tranh nhảm nhí, rắc rối đến độ không thể nào hiểu nổi. Nhưng đối với những người đã có chìa khóa để "đọc" tranh siêu thực sẽ cảm nhận được nhiều điều thâm thúy.

Trong "Sự dai dẳng của ký ức", những chiếc đồng hồ méo mó, bị chảy mềm ra được họa sĩ dùng để thể hiện ký ức, những sự giằng xé trong tâm can, những giấc mơ nối liền với thực tại với hàng triệu năm về trước và hàng triệu năm chưa đến. Ba chiếc đồng hồ, ba phạm trù "thời gian" giằng xé nhau, không tương thích nhau, biểu thị một quá khứ chênh vênh, một tương lai mong manh không nằm trong tầm tay với của con người. Chỉ hiện tại luôn đè nặng lên bức chân dung méo mó dường như đang tan chảy trên nền nâu của đất núi, màu vàng của ráng mây và màu xanh thẳm của bầu trời… Đó là kết quả của hơn hai mươi năm theo đuổi hội họa siêu thực của một thanh niên luôn ấp ủ những ý tưởng mà trong con mắt của một số người là hết sức ngông cuồng...

[TRUNG]

Một bức tranh siêu thực cực kì khó chịu của Dali: