khái luận các loại sâm (nhận dạng & công dụng)

[xuân bình]

Nói về Tính Dược
Công dụng các loại sâm
(Xuân Bình xin khái luận)

1- Bố Chánh Sâm

Bố chánh sâm hay Thổ hào sâm
Toàn cây lông mịn bông đỏ hồng
Kém ăn , khát nước , ho, sốt bổ
Hoặc loại hoa vàng tên Báo sâm

2- Thổ Nhân Sâm

Thổ Cao ly sâm :Thổ nhân sâm
Lá mọc so le bông nhỏ hồng
Thần kinh suy nhược ,ho ,đại bổ
Chữa đau dạ dày hiệu như thần

3- Sâm Bồng bong

Sâm Rừng Quản trọng, sâm Bồng bong
Thân rễ nằm ngang ,cuống lá dài
Bổ ,ho , sốt điều dùng được cả
Phiến lá bất thụ hình bàn tay

4- Đảng sâm

Đảng sâm rễ trụ thuộc thân leo
Lá mỏng hình tim nhựa mủ nhiều
Kém ăn ,suy nhược ,đại tiện lỏng
Ho,hoa vàng trắng cánh tím điều

5- Sâm Trâu

Sâm Nam ,sâm Trâu ,sâm Chèo Mèo
Cát sân :hoa trắng ngà ,dây leo
Nhứt đầu ,khát nước , đau, bí đái
Bổ ,mát ,khi non lá lông mềm

6 -Sa Sâm Nam

Sa sâm Nam mát phổi rễ vàng
Hay Cỏ Chân Vịt hoa đầu vàng
Chữa : đau sốt ,tiêu đàm, lợi tiểu
Cây sống lâu năm , mọc bãi hoang

7 -Sâm Cau

Sâm Cau còn gọi sâm Tiên Mao
Rễ trụ hoa vàng khát Tỏi Lào
Tê thấp, liệt dương ,hen, tả lỏng
Bổ nấu thịt gà chưng đậu đào (đậu đỏ)

8 -Sâm Đại Hành

Sâm Đại Hành còn gọi Tỏi Lào
Cây cỏ mọc hoang ,giống thân hành
Cầm máu vết thương, an thần,bổ
Thu hái vào mùa cây lá khô

9 -Sâm Qui Bầu

Sâm Rừng ,sâm Đất, sâm Qui Bầu
Hoa tía ,quả trụ ,phồng ở đầu
Nhuận tràng ,thong tiểu , ho ,giải nhiệt
Cây cỏ ,mọc hoang sống khá lâu

10- Hồng Sâm

Bồng bồng còn gọi tên Hồng sâm
Hoa kép ,vàng ,xanh ,trỗ đầu mầm
Lỵ máu, giải nhiệt ,độc ,lợi tiểu
Cây nhỏ mọc hoang trồng đoạn thân

11- Sâm Cuốn Chiếu

Sâm Cuốn Chiếu hay Bàng Long sâm
Quả có lông mịn hoa màu hồng
Mát, bổ , thổ huyết, thận suy nhược
Cây cỏ lâu năm ngọn tiêu dần (tiêu giảm)

12- Khổ sâm

Khổ sâm dùng lá khi mùa hoa
Tiêu độc:sắc uống ,nhọt nấu xoa
Viêm loét tá tràng ,lỵ ,đau bụng
Hoa trắng cây cao chừng mét ta

13- Sâm Tam Thất

Tam Thất hay là sâm Tam Thất
Thân thẳng ,màu tím ,quả hình thận
Tăng cường sinh dục ,bổ ,cầm máu
Chữa ,tê ,bại ,xui ,bịnh phong thấp

14- Chánh Cao Ly sâm

Chánh Cao Ly sâm khác Bố Chánh sâm
Bông đỏ ,to, rễ trụ hình nhân
Thần kinh suy nhược ,ho ,hồi sức
Đại bổ,quý hơn thổ Nhân sâm

15- Cổ Sâm (sâm Dạ Lam)

Cổ sân thu hái khi mùa khô
Tiêu thủng ,giải độc ,lỵ,âm hư
Điều khí huyết ,tăng cương sinh lý
Dùng thường da thịt được sanh tươi

16 - Sâm Ngọc linh

Sâm Ngọc Linh hơn Chánh Cao ly
Cải lão sinh lý , trợ cơ tim
Làm dịu thần kinh,bổ khí huyết
Tăng hệ miễn dịch chống ung thư

Kỷ niệm
Những ngày bên BS. Nguyễn Văn Hưởng
1987