nấm Aspergillus - kẻ giết người thầm lặng

[nguyenchihiep]

ASPERGILLUS

ASPERGILLUS SPP

Taxonomic Classification

Kingdom: Fungi
Phylum: Ascomycota
Order: Eurotiales
Family: Trichocomaceae
Genus: Aspergillus
I. Aspergillus
What is it?

Aspergillus là một nhóm các khuôn mẫu, được tìm thấy ở khắp mọi nơi
trên toàn thế giới, đặc biệt là trong mùa thu và mùa đông ở bán cầu Bắc.
Khuôn mẫu cũng được gọi là nấm sợi nhỏ. Chỉ có một vài trong số những
khuôn mẫu có thể gây bệnh ở người và động vật. Hầu hết mọi người được
miễn dịch tự nhiên và không phát triển bệnh gây ra do Aspergillus. Tuy
nhiên, khi bệnh không xảy ra, phải mất nhiều hình thức.

Các loại bệnh do Aspergillus là khác nhau, từ một loại bệnh dị ứng-để đe
dọa mạng sống nhiễm Quát. Bệnh do Aspergillus được gọi là
aspergillosis. Các mức độ nghiêm trọng của aspergillosis được xác định
bởi các yếu tố khác nhau nhưng một trong những điều quan trọng nhất là
nhà nước của hệ thống miễn dịch của người.




II. Về dịch tễ học
Bệnh nấm Aspergillus là bệnh được ghi nhận trên những cơ địa có
liên quan đến vấn đề miễn dịch như bệnh nhân đang điều trị với
Corticoids liều cao do bệnh lymphome, bệnh tự miễn, hoặc các bệnh nhân
ghép cơ quan đang dùng thuốc ức chế miễn dịch. Ngoài ra bệnh còn có thể
gặp ở những bệnh nhân bị bệnh bạch cầu, và các bệnh nhân bị suy giảm
miễn dịch mắc phải (SIDA)(1,2)
Ða số các báo cáo về trường hợp nhiễm nấm Aspergillus đều là ở các bệnh
nhân có liên quan đến vấn đề miễn dịch, thường là các bệnh nhân được
ghép cơ quan đang dùng thuốc ức chế miễn dịch, bệnh nhân bị bệnh bạch
cầu và bệnh nhân bị SIDA
Về vị trí phát hiện nấm: có rất nhiều báo cáo nêu lên trường hợp
phát hiện nấm là ở đường hô hấp. Các bào tử nấm đến khu trú ở nhu mô
phổi sẽ là tác nhân gây dị ứng và cơ thể phản ứng lại bằng cách tăng
sinh nội mạc mạch máu và phản ứng thực bào. Có nhiều trường hợp gây nên
huyết khối và hoại tử nhu mô phổi do thiếu máu

III. Loài (species)

Các Aspergillus chỉ gồm hơn 185 loài khoảng 20 loài cho đến đã
được báo cao là tác nhân gây bệnh nhiễm trùng cơ hội trong cơ thể
người. Trong số này, Aspergillus fumigatus là phổ biến nhất, tiếp theo
là Aspergillus flavus, Aspergillus niger, Aspergillus clavatus,
Aspergillus glaucus, Aspergillus terreus, versicolor…


IV. Một số bệnh thường gặp

Dị ứng bronchopulmonary aspergillosis (ABPA)

Đây là một điều kiện, trong đó sản xuất bị dị ứng với các bào tử của
khuôn Aspergillus. Nó là khá phổ biến ở asthmatics; lên đến 5%
asthmatics người lớn có thể nhận được điều này ở một số thời gian trong
cuộc sống của họ. ABPA cũng phổ biến ở các bệnh nhân xơ nang, khi họ
tiếp cận với thanh thiếu niên và tuổi trưởng thành. Các triệu chứng
tương tự như của bệnh suyễn: tục tập của cảm giác không khỏe, ho và thở
khò khè. Một số bệnh nhân ho lên cắm nâu-màu của các chất nhờn. Chẩn
đoán có thể được thực hiện bởi X-quang hoặc do đờm, da và xét nghiệm
máu. Về lâu dài ABPA có thể dẫn đến tổn thương phổi vĩnh viễn (xơ hóa)
nếu không được chữa trị.

Điều trị được với steroid bằng bình phun hoặc mồm long móng
(prednisolone), đặc biệt là trong các cuộc tấn công. Itraconazole (một
loại thuốc kháng nấm miệng) là hữu ích trong việc giảm số lượng steroid
trong những yêu cầu cần vừa hay liều cao. Điều này có lợi như steroid có
tác dụng phụ như mỏng đi của xương (loãng xương) và da và tăng cân, đặc
biệt là khi được sử dụng trong một thời gian dài. Nó không phải là nổi
tiếng hay không bệnh nhân không phải trên ABPA steroid (hoặc trên liều
thấp) hưởng lợi một cách nào đó.
Aspergilloma và aspergillosis phổi mãn tính

Đây là một căn bệnh rất khác nhau cũng gây ra do Aspergillus khuôn. Các
loại nấm mọc trong một khoang của phổi, mà trước đây bị hư hại trong một
căn bệnh như bệnh lao hay sarcoidosis. Bất cứ bệnh phổi gây sâu răng có
thể để lại một người mở để phát triển một aspergilloma. Các bào tử xâm
nhập vào khoang và nảy mầm, tạo thành một quả bóng nấm trong khoang này.
Trong một số người, sâu răng trong phổi được hình thành bởi
Aspergillus, và không có bóng nấm là hiện tại. Nấm tiết ra chất độc và
dị ứng sản phẩm, trong đó có thể làm cho người cảm thấy bị bệnh.

Những người bị ảnh hưởng có thể không có triệu chứng (đặc biệt là đầu
vào). Giảm cân, ho kinh niên, cảm giác mệt mỏi được tóm tắt và phổ biến
các triệu chứng sau đó. Ho ra máu (haemoptysis) có thể xảy ra trong lên
đến 50-80% số người bị ảnh hưởng.

Chẩn đoán là do X-quang, quét của phổi và xét nghiệm máu.


Điều trị phụ thuộc vào nhiều yếu tố bao gồm cả việc bệnh nhân có ho máu
và bệnh phổi có bao nhiêu. Những người không có triệu chứng có thể không
cần điều trị. Oral itraconazole (thường là 400 mg / ngày) sẽ giúp các
triệu chứng trong nhiều bệnh nhân nhưng hiếm khi diệt nấm trong khoang
này. Một cách mới thay thế là voriconazole, được ít nhất là có hiệu quả
như itraconazole. Đôi khi phẫu thuật cắt bỏ là có thể, đặc biệt là nếu
bệnh nhân có ho máu. Tuy nhiên, phẫu thuật là khó khăn, và vì vậy là tốt
nhất dành riêng cho sâu răng phổi duy nhất. Đôi khi các loại thuốc
kháng nấm (đặc biệt là amphotericin B) có thể được tiêm trực tiếp vào
khoang bằng một ống, được đưa vào vị trí dưới gây mê địa phương.

Aspergillus viêm xoang

Aspergillus bệnh có thể xảy ra tại các xoang dẫn đến viêm xoang
Aspergillus. Cũng như trong phổi, Aspergillus có thể gây ra ba bệnh -
viêm xoang dị ứng, một quả bóng nấm hoặc aspergillosis xâm hại.

Bệnh dị ứng là asssociated với các triệu chứng lâu dài của một sổ bị
chặn lên mũi, và có thể dẫn đến khối u mũi. Phẫu thuật thoát nước, bao
gồm cắt bỏ khối u, cẩn thận chú ý đến điều trị các nhiễm trùng do vi
khuẩn, steroid địa phương và / hoặc các khóa học ngắn steroid uống và
antifungals áp dụng tại địa phương là những phương pháp để điều trị.

Bóng nấm gây ra do Aspergillus xảy ra một cách tương tự như một
aspergilloma. Trong những người có hệ thống miễn dịch bình thường, sự
thiếu không khí của mũi, nhức đầu kinh niên hay khó chịu trong các mặt
là phổ biến. Bơm nước thải của các xoang, do phẫu thuật, thường chữa
được vấn đề, trừ khi các Aspergillus đã bước vào xoang sâu trong hộp sọ.
Sau đó, các loại thuốc kháng nấm và phẫu thuật thường là thành công.

Khi bệnh nhân có bị hư hỏng hệ thống miễn dịch - nếu, ví dụ như họ đã có
ung thư máu hay đã được ghép tủy xương - viêm xoang Aspergillus là
nghiêm trọng hơn. Trong các trường hợp viêm xoang là một hình thức
aspergillosis xâm hại. Các triệu chứng bao gồm sốt, đau mặt, chảy nước
mũi và đau đầu. Chẩn đoán này được thực hiện bởi việc tìm kiếm các loại
nấm trong chất lỏng hay mô từ xoang và với quét. Phẫu thuật được thực
hiện ở hầu hết các trường hợp là điều quan trọng là tìm hiểu chính xác
những sai lầm và thường hữu ích trong việc xoá các loại nấm là gì. Điều
trị bằng thuốc kháng nấm mạnh mẽ là điều cần thiết. Lựa chọn điều trị
bao gồm amphotericin B, caspofungin, voriconazole hoặc itraconazole. Có
thể được đáp ứng tốt hơn để amphotericin B hơn voriconazole hoặc
itraconazole; vai trò của caspofungin là không chắc chắn, vì có rất ít
kinh nghiệm.
Xâm hại aspergillosis

Nhiều người bị hư hỏng hoặc suy hệ thống miễn dịch chết từ aspergillosis
xâm hại. Cơ hội của họ sống được cải thiện trước đó chẩn đoán được thực
hiện, nhưng tiếc là không có xét nghiệm chẩn đoán tốt duy nhất. Thường
thì điều trị phải được bắt đầu khi điều kiện là chỉ nghi ngờ.


Tình trạng này thường được chẩn đoán lâm sàng ở với một người bảo vệ
thấp như ghép tủy xương, thấp trắng sau khi điều trị các tế bào ung thư,
AIDS hoặc bỏng lớn. Ngoài ra còn có một điều kiện hiếm có cho những
người thừa hưởng miễn dịch thấp (granulomatous bệnh mãn tính) mà đặt
người dân có nguy cơ bị ảnh hưởng vừa phải. Những người có aspergillosis
xâm hại thường có các triệu chứng sốt, và từ phổi (ho, đau ngực hoặc
khó chịu hoặc khó thở) mà không đáp ứng với thuốc kháng sinh tiêu chuẩn.
X-quang và quét bất thường và thường được giúp đỡ để localise bệnh. Soi
phế quản (kiểm tra bên trong phổi với một ống nhỏ đưa qua mũi) thường
được sử dụng để giúp xác định chẩn đoán. Nền văn hóa và xét nghiệm máu
thường cần thiết để xác nhận bệnh.

Trong những người nghèo đặc biệt là hệ thống miễn dịch, các loại nấm có
thể chuyển từ phổi qua dòng máu lên não hoặc đến các cơ quan khác, bao
gồm cả mắt, tim, thận và da. Thông thường đây là một dấu hiệu xấu là
điều kiện là nghiêm trọng hơn và sicker người với một nguy cơ tử vong
cao. Tuy nhiên, đôi khi bị nhiễm trùng da cho phép chẩn đoán được thực
hiện sớm và điều trị được bắt đầu sớm hơn.

Điều trị với các thuốc kháng nấm như voriconazole, caspofungin,
itraconazole hoặc amphotericin B. Voriconazole thường là tốt hơn so với
amphotericin B. Một số thuốc khác được sử dụng trong điều trị bệnh lao
hoặc động kinh làm giảm mức độ máu của voriconazole. Voriconazole có thể
được đưa ra bằng miệng hoặc intravenously. Nó là tốt hơn so với
amphotericin B, nhưng có thể yêu cầu sửa đổi liều để tối đa hoá thành
công, đặc biệt là ở trẻ em, những người có bệnh gan hoặc xơ gan và có
thể là người già.

Caspofungin chỉ có thể được đưa ra intravenously, và cũng là một phần có
hiệu quả. Nó đã được sử dụng như là liệu pháp cứu và kết hợp với
antifungals khác, với sự thành công hợp lý.

Amphotericin B đã được đưa ra bởi tĩnh mạch ở liều lớn. Trong một số
bệnh nhân điều trị có thể làm hư thận và các cơ quan khác. Các hình thức
mới hơn của amphotericin B (Amphotec hoặc Amphocil, Abelcet hoặc
AmBisome) là hữu ích, đặc biệt là khi bệnh nhân kinh nghiệm phản ứng
phụ, vì chúng thường gây ra tác dụng phụ ít hơn, ít nhất là rối loạn
chức năng thận.

Itraconazole thường được uống (cũng ở liều lớn, ví dụ ít nhất 400 mg /
ngày), mặc dù một chuẩn bị tiêm tĩnh mạch có sẵn ngay bây giờ.
Itraconazole thường được sử dụng để theo ngày điều trị.

Việc điều trị trước đó là bắt đầu tốt hơn các cơ hội sống sót. Trong các
bệnh nhân với số lượng thấp của các tế bào trắng (máy bay chiến đấu
nhiễm trùng), phục hồi các tế bào này có thể quan trọng trong việc ngăn
chặn sự phát triển của nấm. Đôi khi phẫu thuật cũng được yêu cầu. Nhìn
chung, một phần ba tới một nửa số bệnh nhân sống sót aspergillosis xâm
hại nếu được điều trị và không ai sống sót nếu không được điều trị.

Tất cả những điều kiện này có thể ảnh hưởng đến trẻ em và cần được chẩn đoán và điều trị tại cùng một cách.

Rất nhiều nghiên cứu đang được khuyến khích thực hiện tại thời điểm này
để tăng tốc độ chẩn đoán này aspergillosis xâm hại và cải thiện điều trị
của nó. Một số loại thuốc kháng nấm mới (posaconazole, micafungin và
anidulafungin nói riêng) đang trong thử nghiệm lâm sàng hiện nay.

[nguyenchihiep]

Tính mạng của chị Tạ Thị H., sinh năm 1965, ngụ tại huyện Châu Thành, tỉnh
Long An cũng đang hết sức nguy hiểm do bị nấm Aspergillus đóng thành một
khối u trong phổi.

Nấm Aspergillus trong phổi. Ảnh: Thanh Huyền

Chị H. từng được chẩn đoán bị khối u phổi lành tính và chỉ định mổ. Tuy nhiên, trong ca phẫu thuật, bác sĩ đã không dám cắt đi khối u vì phát hiện các bướu trên phổi của bệnh nhân dính với nhau và có những hoạt tử bã đậu.Kết quả sinh thiết cho thấy, khối u kia chính là do những tế bào nấm Aspergillus đóng lại.

Trường hợp của nữ bệnh nhân này vô cùng phức tạp. Các bác sĩ không dám can thiệp phẫu thuật bóc tách bởi khối nấm xâm lấn rất gần động mạch chủ. Chỉ cần sơ sẩy một li khi thao tác làm động mạch vỡ ra thì bệnh nhân sẽ chết ngay tại chỗ bởi không có cách nào kịp thời cầm được máu.

Aspergillus sống trong thực phẩm mốc

Chúng ta khó mà ngờ được nấm Aspergillus chính là loại nấm mốc mà dân gian vẫn thường gọi. Chúng tồn tại khắp nơi trong thiên nhiên, trên cây xanh và ở cả thực phẩm như ngô, lúa hay thức ăn ôi thiu…

Loại nấm này có chủng lây truyền cho con người qua đường hô hấp, lơ lửng trong không khí và phát tán theo gió.

Nếu bị nấm Aspergillus nhiễm vào phổi sẽ rất khó nhận biết bởi không có triệu chứng rõ rệt. Chỉ khi nào tế bào nấm xâm lấn vào phế quản thì bệnh nhân mới có phản xạ ho.

Theo BS Siêu, loại nấm Aspergillus chính là kẻ giết người thầm lặng, chúng âm thầm phát triển trong cơ quan nội tạng, xâm lấn lên động mạch chủ, gây vỡ động mạch làm người bệnh "bất đắc kỳ tử".

Hiện nay, cách duy nhất để phát hiện nhiễm nấm Aspergillus nội tạng là qua các kỳ khám tổng quát định kỳ.

Bác sĩ Siêu khuyên người dân nên chụp phổi 6 tháng/lần để kịp thời tầm soát bệnh. BS lưu ý người dân không ăn và hít phải các thực phẩm bị mốc để tránh nguy cơ lây nhiễm nấm Aspergillus.

[dangphuong]

Cái bài này... sao lại post trong "Góc suy tư" ông thần?
Tui chuyển qua "Y tế & Sức khoẻ" nghen.
dp

[nguyenchihiep]

Cái bài này... sao lại post trong "Góc suy tư" ông thần?
Tui chuyển qua "Y tế & Sức khoẻ" nghen.
dp

oke ... bài này khá hay và giúp mọi người có cái nhìn về nấm mốc và bệnh lý

[minhthu]

SANG NHÀ CHÍ HIỆP LẤY RAU SẠCH VỀ ĂN LÀ CHẮC ĂN,
LẠI KHÔNG TỐN TIỀN NỮA CÁC BẠN Ạ!

[Sponsored content]