Sá sùng: Lạ, ngon và bổ! (sưu tầm)

[dangphuong]

Món sá sùng nướng lạ miệng - Ảnh: Q. Tâm

Sásùng chính là con trùn biển, có nơi gọi là con sâu cát. Ở Việt Nam,
những vùng biển đặc biệt có nhiều sá sùng là Quảng Ninh, Hải Phòng,
vùng biển Thủy Triều (Cam Ranh), Cần Giờ…

Sá sùng màu nâu đỏ, nhìn qua có hình dạng giống
như con trùn đất, trên mình có những sợi vân nhỏ li ti, nhưng kích
thước lớn hơn và ruột chứa toàn cát. Sá sùng sống trong hang sâu dưới
cát.

Người ta bắt sá sùng thường vào lúc sáng sớm, khi nước
triều vừa rút đi để lại những dấu vết của chúng sau một đêm ngoi ra
khỏi cát đi kiếm ăn, giao phối. Cũng như đào trùn đất, nếu thấy dấu vết
sá sùng, chỉ cần xúc vào sâu lớp cát sẽ thấy chúng bên dưới. Thức ăn
của sá sùng là những mảnh vụn hữu cơ, sinh vật phù du lơ lửng trong
nước. Một con sá sùng dài từ bảy đến 15cm. Gần đây, người ta còn tìm
thấy sá sùng ở các vùng rừng ngập mặn ở Bến Tre…

Sá sùng có nhiều giá trị dinh dưỡng như axít amin, glyxin, alanine, glutamin,
succinic… và nhiều taurine, khoáng chất. Khi được chế biến sá sùng có
hương vị thơm ngon đặc trưng. Theo một nhóm nhà nghiên cứu khoa học của
trường Đại học Khoa học tự nhiên TP.HCM, trong thịt của sá sùng có chứa
17 nguyên tố khoáng, tám loại axít amin không thay thế và mười loại
axít amin thay thế rất cần thiết cho cơ thể con người. Theo quan niệm
Đông y, sá sùng có vị ngọt, tính mát, chủ trị chứng tâm hàn, bổ dương
khí.

Ngày xưa, người ta dùng sá sùng chủ yếu như một dạng tôm khô dùng trong chế
biến các loại nước lèo làm phở, hủ tíu, bún. Một lượng nhỏ sá sùng khô
rang lên cho vào túi lọc bỏ trong nồi nước lèo sẽ làm cho nồi nước có
hương vị đậm đà. Ngày nay, sá sùng có trong thực đơn các nhà hàng hải
sản, đặc biệt là món nướng.

Chế biến sá sùng phải rất tỉ mỉ, bởi phải lộn nó ra
và chà xát thật kỹ với muối cho ruột hết cát và hết mùi tanh, rửa nhiều
lần đến khi sá sùng có màu trắng hồng mới thôi.

Sá sùng tươi có thể chế biến các món như xào chua ngọt, chiên, nướng. Để chế biến sá
sùng tươi, sau khi rửa thật sạch, cho nguyên liệu vào chảo rang trên
bếp cho khô rồi trút ra rổ, xoa cho hết những hạt cát còn bám vào. Tiếp
đó, có thể nướng, làm gỏi bóp chanh, thêm ít bắp chuối, rau thơm, đậu
phộng. Bản thân sá sùng có vị ngọt tự nhiên nên càng nhai lâu càng ngấm
vị ngọt, giống như khô mực.

Sá sùng có thể nướng, ăn chấm muối
ớt vắt chanh, cũng có thể ướp muối ớt rồi nướng. Các nhà hàng thường
dùng món này để mời khách lai rai cùng bia, giống như mực khô nướng xé
nhỏ! Sá sùng vừa giòn, mềm, lại dai dai, có vị béo và ngọt nên càng ăn
càng thấy ngon.

Tại chợ Đầm Nha Trang có bán sá sùng khô với giá khoảng 200.000 đồng/ký
(đắt hơn mực khô), mỗi bịch đựng nửa ký. Du khách đến đây thường mua sá
sùng khô về làm quà và chế biến ăn dần. Xin lưu ý là cách chế biến sá
sùng nhanh nhất là nướng bằng cồn như nướng mực khô. Nếu có thời gian
thì ướp muối ớt rồi nướng. Cũng có thể chiên giòn và cũng có thể dùng
sá sùng thay cho tôm khô khi nấu canh.

Theo TTO

Những con sá sùng vừa đào được trên đảo Quan Lạn

Đào sá sùng là một hoạt động vô cùng thú vị đối với khách du lịch. Sáng
sớm, ba người chúng tôi sang nhà bác Mão - hàng xóm của chủ khách sạn
Ngân Hà - mượn ba chiếc xe đạp để thực hiện ước muốn “một ngày làm cư
dân đảo nhỏ”.
Đạp xe khoảng 3km đến bãi đào sá sùng, dựng xe ngay
bên lề đường không cần khóa, tôi và anh Ngọc - hướng dẫn viên - cùng đi
về phía mấy người phụ nữ đang cúi lom khom. Chị Thơm - người phụ nữ mặc
bộ quần áo màu xanh đậm, đầu đội nón lá, chít khăn che kín mặt và chân
đi xà cạp, khoảng 40 tuổi - nói đào sá sùng là nghề phụ của đàn bà con
gái nơi này, trong khi đàn ông con trai thì đi đánh bắt cá ngoài khơi
xa và lặn biển mò con cầu gai.
Ngày nào chị Thơm cũng đi đào sá sùng
từ sáng sớm đến quá trưa và cân bán ngay tại chỗ với giá khoảng
80.000-100.000 đồng/kg. Công việc trông vẻ đơn giản nhưng không hề dễ
dàng. Cùng với một chiếc mai dài, nhỏ và sắc người đào sá sùng phải có
đôi mắt tinh nhanh để tìm đúng tổ. Hơn chục năm theo nghề, nhưng chị
Thơm cũng chỉ biết tổ của nó giống như hình bông hoa, chỉ thế thôi. Khi
tìm được tổ rồi, phải chọc cái mai cách tổ đúng 5cm, nếu chọc sát mép
tổ sẽ làm đứt đôi con sá sùng, bán sẽ không được giá.
Hẳn là cư
dân đảo nhỏ tính tình dễ chịu nên chị Thơm mới đồng ý để chúng tôi đi
theo. Bởi đông người cùng đi, lại nói chuyện râm ran, sá sùng sẽ chui
sâu vào lòng đất. Mà đúng vậy. Kể từ lúc chúng tôi đi theo, chị đào
mười phát mới có một phát trúng. Chị chẳng phàn nàn gì, thậm chí còn
chỉ tổ và dạy chúng tôi cách đào.



Thử nghiệm đào sá sùng trên bãi

[TRUNG]

Món này Ngộ có nhậu rùi, quả thực là rất ngon. Nhưng nghe dân địa phương (Cam Ranh) noái là người ta thu mua rất dữ, đem hết về...Tàu. Hèn gì bọn Tàu bụng bự là phải roài...